PsikoTerapi Yöntemleri

KABUL VE KARARLILIK TERAPİSİ (ACT) NEDİR?

0 comment

Sınav Kaygısı Nedir? Sınav Kaygısıyla Nasıl Başedilir?

1 comment

Bilişsel Davranışçı Terapi Nedir?

0 comment
Genel

Depresyon Nedir?

1 comment

Sınav Danışmanlığı Nedir?

0 comment

Meslek Seçimini Yaptın mı?

0 comment
Anasayfa » Arşiv GÖKHAN BAYAR
Author

GÖKHAN BAYAR

PsikoTerapi Yöntemleri

KABUL VE KARARLILIK TERAPİSİ (ACT) NEDİR?

by GÖKHAN BAYAR
written by GÖKHAN BAYAR

KABUL VE KARARLILIK TERAPİSİ (ACT) NEDİR?

ACT baş harflerinin ayrı ayrı A-C-T olarak okunması şeklinde değil, İngilizce ”ACT” (hareket etmek, davranmak kelimesinin okunması şeklinde söylenir. Esasında ACT, davranışçı bir terapidir ve harekete geçmekle ilgilidir. ACT temel değerlerimizin rehberliğinde eylemlerle olmak istediğimiz kişi gibi davranmakla ilgili harekete geçmeyle ilgili bir takım beceriler kazanmamızı sağlar.  ACT;

  1.  Hayatta neyin savunusu/temsilcisi olmak istiyorsun?
  2. Kalbinin derinliklerinde gerçekten önemli olan ne?
  3. Kendine, başkalarına ve çevreleyen dünyaya nasıl davranmak istiyorsun?
  4. Cenazende neyle ilgili hatırlanmak istiyorsun? gibi soruların cevaplarını ararken önemli olan temasa geçmesini sağlar.  Değerlerin yaptıklarınıza rehberlik etmeleri ve motive etmelerini sağlar.

ACT’ in amacı kişinin kendinde olarak, değerler klavuzluğunda eylemde bulunma yeteneğini arttırmaktır. Bu yeteneğin teknik ismi psikolojik esneklidir. Özetle ACT’ in amacı insanın zengin ve anlamlı bir hayat yaşama potansiyelini maksimuma çıkarmak ve bunu yaparken hayatla beraber gelen kaçınılmaz acıyı etkin bir şekilde ele almaktır.

Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT) Temelleri

ACT, beş temel özellikten oluşur: kabul, zihinsel farkındalık, değerler, bağlamda bakış açısı ve kararlılık. Bu beş özellik bir araya geldiğinde, kişilere zorluklarla başa çıkmak için güçlü bir yol sunarlar.

  1. Kabul: ACT, kişilerin acılarını ve sıkıntılarını kabul etmelerini teşvik eder. Kişilerin kendilerine şefkatle yaklaşmalarını ve kendilerini yargılamadan kabul etmelerini öğütler. Bu, kişilerin duygusal acılarını azaltmalarına ve daha sağlıklı bir zihinsel durumda olmalarına yardımcı olur.
  2. Zihinsel Farkındalık: ACT, kişilerin içsel deneyimlerine, düşüncelerine, duygularına ve fiziksel hislerine dikkat etmelerini teşvik eder. Bu, kişilerin kendilerini daha iyi anlamalarına ve zorluklarla başa çıkmak için daha iyi bir hazırlık yapmalarına yardımcı olur.
  3. Değerler: ACT, kişilerin değerlerine odaklanmalarını teşvik eder. Değerler, kişinin hayatta en önemli bulduğu şeyleri ifade eder. Değerlere odaklanmak, kişilerin amacını belirlemelerine ve ona göre hareket etmelerine yardımcı olur.
  4. Bağlamda Bakış Açısı: ACT, kişilerin hayatlarına geniş bir perspektiften bakmalarını teşvik eder. Kişilerin yaşamlarının, onları oluşturan deneyimlerin, düşüncelerin, duyguların ve değerlerin bir bütün olarak ele alınması gerektiğini öğütler.
  5. Kararlılık: ACT, kişilerin değer temelli hedeflerine ulaşmak için harekete geçmelerini teşvik eder. Kararlılık, kişilerin karar verme sürecine dahil olmalarını ve amaçlarına ulaşmak için adımlar atmalarını sağlar.

Kaynak: ACT’ İ KOLAY ÖĞRENMEK, LİTERA YAYINCILIK

0 comment
0 TwitterPinterestTumblrVKOdnoklassnikiRedditStumbleuponLINEPocketViberEmail
Eğitim

Sınav Kaygısı Nedir? Sınav Kaygısıyla Nasıl Başedilir?

by GÖKHAN BAYAR
written by GÖKHAN BAYAR

Sınav kaygısı, öğrencinin sınav anında öğrencinin önceden öğrendiği bilgileri etkin bir şekilde kullanamamasıdır. Yani bir nevi hafızasını etkin bir şekilde kullanamama durumudur. Sınav Kaygısı

Bu kaygıya sebep olan bir çok etken olabilir. Bunlardan başlıcaları;

  • Sonuçlar istendiği gibi çıkmazsa ailenin beklentilerini karşılayamama, emeklerini boşa çıkarma veya rezil olma düşünceleridir.
  • Arkadaşlarına ve öğretmenlerine karşı rezil olma düşünceleri.
  • Sınav sonucu eşittir kendi kişilik değeri düşüncesi.
  • Yetersiz hazırlık düşünceleri.
  • Sınav sonuçları iyi gitmezse gelecekte başarısız olma düşünceleri.
  • Hata yapmak korkusu.
  • Yapamayacağım, sınavlarda hata yapacağım, sınavları yetiştiremeyeceğim kaygısı gibi işlevsiz düşünceler sınav kaygısını artırır.  Bu gibi düşünceler hem sınavdaki öğrencinin gerçek performansını sergilemesine hem de çalışma motivasyonunu olumsuz etkiler.

Bu gibi kaygıların artmasında aile bireylerinin de katkısı çoğunlukla olur. Bunlar;

  • Ailenin öğrencinin kapasitesinden fazla beklentileri.
  • Ailenin de kaygılarının yüksek olması.
  • Sürekli öğrenciyi kontrol etme.
  • Sonuçlar konusunda sürekli olumsuz yorumlar yapma.
  • Başka kişilerle karşılaştırma yapma.
  • Başka başarılı kişileri sürekli örnek gösterme.
  • ”Sen yapamazsın.”, ”Bu gidişle olmaz.” gibi olumsuz cümlelerle motive etmeye çalışma gibi tavır ve davranışlar öğrencinin kaygısını daha çok artırır.

Kaygıyla Başetme ve Çözüm Yolları ;

  • Sınava yüklenen anlamlar konusunda çalışmalar yapmak. Yani sınavı kazanamazsam geleceğim mahvolur düşüncesi yerine, sınava kadar elimden gelenin en iyisini yapabilirim düşüncesi.
  • Sınava hazırlık sürecinde etkin bir şekilde çalışma üzerine odaklanma.
  • Sonuç odaklı değil süreç odaklı düşünce. Çabayı ön planda tutmaya çalışma
  • Ailelerin öğrenci üzerine baskı unsuru olacak tutum ve davranışları bırakması.
  • Kaygıyla başetmek için nefes ve gevşeme egzersizlerini kullanmayı öğrenme
  • Yapamadıklarınıza değil yapabildiklerinize odaklanma çalışmaları yapma.
  • Deneme sonuçlarını stres faktörü olarak görmekten çok eksikleri tespit etme çalışması gibi algılama.
  • Sınava hazırlık döneminde hayatın normal akışından fazla uzaklaşmama. Eve misafir almama vs gibi.
  • Çalışma sistemi konusunda yapabileceğiniz kadar bir planlama yapma.
  • Kendinizi başkalarıyla kıyaslamama. Sadece geliştirebileceğiniz kısımlara odaklanma.
  • Sınav anında duygu, düşünce ve dikkat yönetimi konusunda çalışmalar yapma.
  • Motivasyonunuzu bozacak ”Sen yapamazsın, geri zekalısın” gibi kendinize yönelik sert mesajlar vermeme.
  • Eğer kendiniz bu durumu çözemiyorsanız bu konuda çalışma yapan ruh sağlığı uzmanlarından destek alma.
1 comment
0 TwitterPinterestTumblrVKOdnoklassnikiRedditStumbleuponLINEPocketViberEmail
GenelPsikoTerapi Yöntemleri

Bilişsel Davranışçı Terapi Nedir?

by GÖKHAN BAYAR
written by GÖKHAN BAYAR

Bilişsel davranışçı terapi (BDT), bilişsel psikoloji ve davranışçı terapi ilkelerini birleştiren bir terapi yaklaşımıdır. BDT, kişilerin zihinsel süreçlerinin (düşünceler, inançlar, değerler) ve davranışlarının, duygusal ve davranışsal sorunlara nasıl  katkıda bulunduğunu anlamaya odaklanır.

Bu terapi türünün temel prensipleri şunlardır:

  1. Davranışçı Prensip: BDT, davranışlarımızın çoğunun öğrenilmiş olduğunu ve istenmeyen davranışların değiştirilebileceğini varsayar. İstenmeyen davranışları azaltmak veya değiştirmek için, bireylere alternatif davranışlar öğretilir.
  2. Bilişsel Prensip: BDT, bireyin zihinsel süreçlerini anlamaya ve değiştirmeye odaklanır. Bu, özellikle kişinin kendisi, diğerleri ve dünya hakkındaki düşüncelerini sorgulamayı içerir. Bireyin düşünce kalıplarını tanımlamasına, olumsuz veya hatalı düşünce kalıplarını değiştirmesine ve daha gerçekçi ve olumlu düşüncelere yönelmesine yardımcı olur.
  3. Hedef Odaklılık: BDT, bireyin belirli hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmak için yapılandırılmış bir terapidir. Terapist ve birey, belirli hedefler belirler ve bu hedeflere ulaşmak için birlikte çalışırlar.
  4. Süreç Odaklılık: BDT, bireyin şu anki zihinsel süreçlerine ve davranışlarına odaklanır. Geçmişteki deneyimler önemli olsa da, terapi genellikle mevcut sorunlarla başa çıkmaya odaklanır.

BDT’nin temel amacı, bireyin duygusal ve davranışsal sorunlarını anlamasına ve bu sorunlarla başa çıkmasına yardımcı olmaktır. Birey, terapi sürecinde olumsuz düşüncelerini tanımlar, sorgular ve değiştirirken, aynı zamanda istenmeyen davranışlarını fark eder ve değiştirir. Bu süreç, bireyin duygusal refahını artırmak ve yaşam kalitesini iyileştirmek için güçlü bir araç olarak kullanılır.

0 comment
0 TwitterPinterestTumblrVKOdnoklassnikiRedditStumbleuponLINEPocketViberEmail
Genel

Depresyon Nedir?

by GÖKHAN BAYAR
written by GÖKHAN BAYAR

İnsanlar yaşamlarının belli dönemlerinde depresyon yaşayabilir. farklı türde depresyonlar vardır. Bu yüzden tüm depresyon türleri aynı değildir. Klinik depresyon olarak bilinen majör depresyon ve distimi olarak bilinen kronik depresyon yaygın türlerdir.

Kendine özgü belirtileri, semptomları ve tedavisi ile birçok depresyon çeşidi vardır. Tüm depresyon türleri aynı değildir. Depresyon türlerinden klinik depresyon olarak bilinen majör depresyon ve distimi olarak da bilinen kronik depresyon en yaygın türleri arasındadır. Peki depresyonun tedavisi mümkünmüdür? Nasıl bir yol izlemek gerekir?

Bu hastalıkla baş etmeyi ve yaşamayı öğretebilecek birçok etkili tedavi yöntemi ve strateji vardır. Buna ek olarak depresyonla ilgili bilgi, destek ve tedavi sağlayabileceğiniz sağlık çalışanları ve servisler mevcuttur.

Araştırmalar depresyon tedavisi gören kişilerin %90`nından fazlası tedaviyi takip eden 3-8 haftada daha iyi olmaya başlamaktadır. Ancak depresyon yaşayan kişilerin %70`i çeşitli nedenlere bağlı olarak tedavi ve yardım arayışına girmemektedir. Bu kişilerin çoğu hasta olduklarını ve bir şeylerin yanlış gittiğini gösteren belirti ve semptomları fark etmedikleri için yardım ve tedavi arayışına girmemektedir.

Bazı insanlar depresyonun yalnızca kişisel zayıflık ve karakter bozukluğu olduğuna inanır.  Ancak bu düşünce şekli oldukça yanlıştır, çünkü depresyon da diğer sağlık durumlarından biridir ve uygun tedavi yöntemleriyle üstesinden gelinebilmektedir. Yeter ki ihmal etmeyin

Etkili tedavi türlerinin türlerini ve bunlara nasıl ulaşılabileceği bilmek önemlidir. Depresyon tedavisinin en önemli yapı taşları antidepresanlar (Psikiyatrik tedavi) ve psikoterapidir.

MAJÖR DEPRESİF BOZUKLUK

Ulusal Mental Sağlık Enstitüsüne göre, majör depresif bozukluk, kişinin çalışma, uyku, çalışma, yeme, ve birzamanlar keyif veren aktivitelerden zevk alma kabiliyetine engel olan semptomlar kombinasyonuyla karakterize edilir. Birkaç gün üzgün, yalnız, veya ümitsiz hissettiğiniz zamanlar vardır. Fakat majör depresyon klinik depresyon sakatlar. Normal olarak işleyişinizi engelleyebilir. Klinik depresyonun bir epizotu kişinin hayatında sadece bir kere gerçekleşebilir. Çoğunlukla, yine de, kişinin hayatı boyunca nükseder. Ayrıca, majör depresyonla, semptomlardan biri ya depresif ruh hali ya da ilgi kaybı olmalıdır. Belirtiler her gün veya günün çoğunda veya en azından iki hafta için hemen hemen her gün. Aynı zamanda, depresif semptomlar klinik olarak önem taşıyan ıstırap veya fonksiyon bozukluğuna sebep olmalıdır. Semptomlar ne bir maddenin uyuşturucu bağımlılığı veya medikasyon doğrudan etkileri nedeniyle olur, ne hipotiroit gibi medikal durumlardan, ne de sevdiğinizin kaybını müteakip iki ay içinde gerçekleşir.

KRONİK DEPRESYON VEYA DİSTİMİ

Kronik depresyon veya distimi uzun vadeli (iki sene veya daha fazla) depresif ruh haliyle karakterize edilir. Kronik depresyon majör depresyondan daha az şiddetlidir ve tipik olarak kişiyi engellemez. Distimi veya kronik depresyonunuz varsa, yaşamınız boyunca bir veya iki epizot majör depresyon da deneyimleyebilirsiniz.

ATİPİK DEPRESYON

Atipik depresyonun kilit semptomları şunlardır: Aşırı yeme, aşırı uyuma, yorgunluk, reddedilmeye karşı aşırı hassasiyet, olaylara karşı doğrudan reaksiyonda kötüleşen veya gelişen ruh hali. Sıradan depresyonda ise yaygın üzüntü dikkati çeker.

BİPOLAR DEPRESYON VEYA MANİK DEPRESYON

Bipolar bozukluk bazen manik depresyon olarak anılır klinik depresyon periotları ve ekstrem coşku veya mani zamanları arasında değişen karmaşık bir ruh hali bozukluğudur. İki alt türü vardır: bipolar I ve bipolar II. Bipolar I’de, hastaların en az bir manik epizot geçmişi vardır, buna majör depresif epizotlar eşlik edebilir de, etmeyebilir de. Bipolar II’de, hastaların en az bir majör depresyon epizot ve en az bir hipomanik (hafif coşkun) epizot geçmişi vardır.

MEVSİMSEL DEPRESYON

Mevsimsel depresyon, çoğunlukla mevsimsel afektif bozukluk olarak da adlandırılır, her sene aynı zamanda oluşur. Çoğunlukla sonbahar veya kış zamanı başlar ve ilkbahar veya yaz zamanı biter. ”Kış sıkıntısı” veya ”kapalı yerde kalma sıkıntısından” daha fazla şey ifade eder. Bunun nadir bir türüne ”yaz depresyonu” denir, bahar sonu yaz başı başlar ve sonbaharda sona erer.

Psikotik Depresyon ciddi birşey midir?

Psikotik depresyonda, psikozun sanrılı düşünceleri veya diğer semptomlara depresyon semptomları eşlik eder. Psikotik depresyonla gerçeklikten kopulur. Hastalar halüsinasyon ve sanrılar deneyimler.

 

POSTPARTUM (DOĞUM SONRASI) DEPRESYON NEDİR?Yeni anne olanların % 75’i ”bebek melankolisi” çeker. Fakat 10 anneden birinde postpartum depresyon adı verilen daha ciddi bir durum gelişir. Ulusal Mental Sağlık Enstitüsüne göre, anne doğumdan sonraki bir ay içinde majör depresif epizot yaşadığı zaman post partum depresyon tanısı konur. Ne tür depresyon semptomu gösterirseniz gösterin, doktorunuzla konuşmak önemlidir. Doğru bir medikal teşhis ve etkili bir tedavi depresyonla başa çıkmanızı sağlar.

1 comment
0 TwitterPinterestTumblrVKOdnoklassnikiRedditStumbleuponLINEPocketViberEmail
Genel

Sınav Danışmanlığı Nedir?

by GÖKHAN BAYAR
written by GÖKHAN BAYAR

Sınav danışmanlığı nedir?
Sınav danışmanlığı öğrencilerin hedefleri doğrultusunda var olan potansiyellerini etkin bir şekilde kullanmasını sağlayan bütüncül bir çalışmadır. Bu danışmanlık sürecinde;

  • Test ve envanter uygulaması yaparak öğrenciyi analize etme,
  • Öğrencinin yaşadığı sorunları ve bu sorunların kaynaklarını tespit etme,
  • Ailenin bu sürece olumsuz etkisi varsa bu konuda çalışmalar yapma,
  • Sınav kaygısıyla başetme çalışmaları,
  • Motivasyon konusunda öğrenciyi destekleme,
  • Planlama ve programlama yaparak öğrenciyi takip etme,
  • Deneme analizi yapma ve bu analizlere göre öğrencinin performansını yükseltme çalışmaları yapma,
  • Hedef belirleme ve bu hedefe ulaşma konusunda stratejiler belirleme gibi bir çok konu üzerinde çalışmalar yaparak öğrencinin performansını artırma çalışmaları yapılır.
0 comment
0 TwitterPinterestTumblrVKOdnoklassnikiRedditStumbleuponLINEPocketViberEmail
Eğitim

Meslek Seçimini Yaptın mı?

by GÖKHAN BAYAR
written by GÖKHAN BAYAR

Meslek Seçimini Yaptın mı? Tercihler İçin Hazır Mısın?
Meslek seçimi YKS tercih zamanına bırakılmayacak kadar önemlidir. YKS sonuçları açıklandıktan sonra kısa bir sürede tercih işlemleri başlayacak. Hala mesleğini belirlemediysen tercih süreci senin için KAOS olmasın.

Tercih sürecinde mesleğini belirlemeden seçmeye çalışan bireyler, genel olarak yönlendirmelerle meslek seçiyorlar. Oysa ki meslek seçim süreci yönlendirme ile tamamlanacak bir süreç değil.

Tercih zamanı mesleğini hala belirlememiş bir öğrencinin ilk sorusu genelde şudur ” Sizce şu meslek mi daha iyi bu mu daha iyi ? ” Bu tarz soruların cevaplarını o an sağlıklı bir şekilde bulmanız mümkün değil. Zaten zaman kısıtlı olduğu için bilmediğiniz, size uygun olmayan bir mesleği seçersiniz. Belki bu seçtiğiniz meslekte mutlu olursunuz belki olmazsınız ama seçim süreci belirsizliklerle yönetilecek bir süreç değildir.

Meslek Seçim Sürecinde Neler Yapmalısınız?
Kendinizi tanıma adına araştırmalar değerlendirmeler yapmalısınız.
Yetenekleriniz, ilgileriniz ve özellikleriniz konusunda bilimsel veri sunan testler yapabilirsiniz.
Bu konuda uzman birinden yardım alabilirsiniz.
Düşündüğünüz meslekler hakkında bilgi toplamalı ve bu bilgilerin sizin özelliklerinize uygun olup olmadığını tespit etmelisiniz.
Karar vermeden önce istediğiniz mesleği yapan bir kaç kişiden bilgi alabilirsiniz. Bir önceki yazımda bahsettiğim gibi seçimden önce detaylı bilgiler öğrenmelisiniz.
Kendini Değerlendirme Envanteri, Mesleki Eğilim Belirleme Testi ve Holland Meslek Tercih Envanteri gibi bilimsel testlerden faydalanabilir. Bu konuda uzman kişilerden yardım alabilirsiniz.
Tercih Döneminde Neler Yapmamalısınız?
Uzman olmayan kişilerden yardım almamalısınız.
Kulaktan dolma bilgilerle değil, bilimsel verilerle meslek seçmelisiniz.
Şehir, üniversite değil mesleğinizi seçmelisiniz.
Tercih dönemi bazen aile ile çatışmaya girmemelisiniz.
Arkadaşlarınızdan duygusal olarak etkilenmemelisiniz.
Popüler meslekleri kendinizi tanıman seçmemelisiniz.
Ailenizden ve bulunduğunuz şehirden kurtulmak için seçim yapmamalısınız.
Tercih dönemi ve mesleğinizi seçim süreci sancılı bir süreçtir. Sakin kalarak, acele etmeden gerekirse bir uzmandan yardım alırsanız bu süreci güzel bir şekilde geçirirsiniz. Aksi takdirde yanlış bir seçim mutsuzluğa yol açabilir. Mutsuz bir üniversite süreci yaşayabilirsiniz. İmkanlar ne olursa olsun istemediğiniz bir ortamda okumak ya da istemediğiniz bir mesleği seçmek hayatınızı olumsuz etkileyebilir.

0 comment
0 TwitterPinterestTumblrVKOdnoklassnikiRedditStumbleuponLINEPocketViberEmail