KABUL VE KARARLILIK TERAPİSİ (ACT) NEDİR?
ACT baş harflerinin ayrı ayrı A-C-T olarak okunması şeklinde değil, İngilizce ”ACT” (hareket etmek, davranmak kelimesinin okunması şeklinde söylenir. Esasında ACT, davranışçı bir terapidir ve harekete geçmekle ilgilidir. ACT temel değerlerimizin rehberliğinde eylemlerle olmak istediğimiz kişi gibi davranmakla ilgili harekete geçmeyle ilgili bir takım beceriler kazanmamızı sağlar. ACT;
- Hayatta neyin savunusu/temsilcisi olmak istiyorsun?
- Kalbinin derinliklerinde gerçekten önemli olan ne?
- Kendine, başkalarına ve çevreleyen dünyaya nasıl davranmak istiyorsun?
- Cenazende neyle ilgili hatırlanmak istiyorsun? gibi soruların cevaplarını ararken önemli olan temasa geçmesini sağlar. Değerlerin yaptıklarınıza rehberlik etmeleri ve motive etmelerini sağlar.
ACT’ in amacı kişinin kendinde olarak, değerler klavuzluğunda eylemde bulunma yeteneğini arttırmaktır. Bu yeteneğin teknik ismi psikolojik esneklidir. Özetle ACT’ in amacı insanın zengin ve anlamlı bir hayat yaşama potansiyelini maksimuma çıkarmak ve bunu yaparken hayatla beraber gelen kaçınılmaz acıyı etkin bir şekilde ele almaktır.
Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT) Temelleri
ACT, beş temel özellikten oluşur: kabul, zihinsel farkındalık, değerler, bağlamda bakış açısı ve kararlılık. Bu beş özellik bir araya geldiğinde, kişilere zorluklarla başa çıkmak için güçlü bir yol sunarlar.
- Kabul: ACT, kişilerin acılarını ve sıkıntılarını kabul etmelerini teşvik eder. Kişilerin kendilerine şefkatle yaklaşmalarını ve kendilerini yargılamadan kabul etmelerini öğütler. Bu, kişilerin duygusal acılarını azaltmalarına ve daha sağlıklı bir zihinsel durumda olmalarına yardımcı olur.
- Zihinsel Farkındalık: ACT, kişilerin içsel deneyimlerine, düşüncelerine, duygularına ve fiziksel hislerine dikkat etmelerini teşvik eder. Bu, kişilerin kendilerini daha iyi anlamalarına ve zorluklarla başa çıkmak için daha iyi bir hazırlık yapmalarına yardımcı olur.
- Değerler: ACT, kişilerin değerlerine odaklanmalarını teşvik eder. Değerler, kişinin hayatta en önemli bulduğu şeyleri ifade eder. Değerlere odaklanmak, kişilerin amacını belirlemelerine ve ona göre hareket etmelerine yardımcı olur.
- Bağlamda Bakış Açısı: ACT, kişilerin hayatlarına geniş bir perspektiften bakmalarını teşvik eder. Kişilerin yaşamlarının, onları oluşturan deneyimlerin, düşüncelerin, duyguların ve değerlerin bir bütün olarak ele alınması gerektiğini öğütler.
- Kararlılık: ACT, kişilerin değer temelli hedeflerine ulaşmak için harekete geçmelerini teşvik eder. Kararlılık, kişilerin karar verme sürecine dahil olmalarını ve amaçlarına ulaşmak için adımlar atmalarını sağlar.